Στον πρόναο του Ναού του Απόλλωνος στους Δελφούς, ανεγράφοντο τα δύο περίφημα Δελφικά παραγγέλματα, ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ και ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ, εκατέρωθεν του ιερού γράμματος Ε.
Τα Δελφικά αυτά παραγγέλματα, μαζί με άλλα 145 ακόμη, 147 συνολικά ήταν οι υποθήκες που παρέδωσαν οι Επτά Σοφοί στις επερχόμενες γενιές, ωφελήματα ανθρώποις ες βίον.
Τα παραγγέλματα αυτά ήταν λιτά αποφθέγματα 2 έως 5 λέξεων αλλά μεστά σοφίας, και τα περισσότερα ανήκαν στους 7 σοφούς της αρχαιότητας (Θαλής ο Μιλήσιος, Πιττακός ο Μυτιληναίος, Βίας ο Πρηνεύς, Σόλων ο Αθηναίος, Κλεόβουλος ο Ρόδιος, Περίανδρος ο Κορίνθιος, Χίλων ο Λακεδαιμόνιος).
Hσαν χαραγμένα στον πρόσθιο τοίχο του Πρόναου ή επί των παραστάδων της πύλης του μεγάλου ναού ή επί του υπέρθυρου ή επί των πολλών στηλών, που είχαν τοποθετηθεί στις πλευρές του ναού περιμετρικά. Παραθέτω μερικά από αυτά τα παραγγέλματα :
Νόμω πείθου ( Να πειθαρχείς στο Νόμο)
Ηττώ υπέρ δικαίου (Να καταβάλεσαι για το δίκαιο)
Γνώθι μαθών (Γνώρισε αφού μάθεις)
Ακούσας νόει (Κατανόησε αφού ακούσεις)
Σαυτόν ίσθι (Γνώρισε τον εαυτό σου)
Εστίαν τίμα (Να τιμάς την εστία σου)
Άρχε σεαυτού (Να κυριαρχείς τον εαυτό σου)
Φίλους βοήθε (Να βοηθάς τους φίλους)
Θυμού κράτε (Να συγκρατείς το θυμό σου)
Όρκω μη χρω (Να μην ορκίζεσαι)
Φιλίαν αγάπα (Να αγαπάς τη φιλία)
Παιδείας αντέχου (Να προσηλώνεσαι στην εκπαίδευσή σου)
Σοφίαν ζήτει (Να αναζητάς τη σοφία)
Ψέγε μηδένα (Να μην κατηγορείς κανένα)
Επαίνει αρετήν (Να επαινείς την αρετή)
Πράττε δίκαια (Να πράττεις δίκαια)
Φίλοις ευνόει (Να ευνοείς τους φίλους)
Εχθρούς αμύνου (Να προφυλάσσεσαι από τους εχθρούς)
Ευγένειαν άσκει (Να είσαι ευγενής)
Κακίας απέχου (Να απέχεις από την κακία)
Εύφημος ίσθι (Να έχεις καλή φήμη)
Άκουε πάντα (Να ακούς τα πάντα)
Μηδέν άγαν (Να μην υπερβάλλεις)
Χρόνου φείδου (Να μη σπαταλάς το χρόνο)
Ύβριν μίσει (Να μισείς την ύβρη)
Ικέτας αίδου (Να σέβεσαι τους ικέτες)
Υιούς παίδευε ( Να εκπαιδεύεις τους γιους σου)
Έχων χαρίζου (Όταν έχεις, να χαρίζεις)
Δόλον φοβού (Να φοβάσαι το δόλο)
Ευλόγει πάντας (Να λες καλά λόγια για όλους)
Φιλόσοφος γίνου (Να γίνεις φιλόσοφος)
Όσια κρίνε (Να κρίνεις τα όσια)
Γνους πράττε (Να πράττεις με επίγνωση)
Φόνου απέχου ( Να μη φονεύεις)
Σοφοίς χρω (Να συναναστρέφεσαι με σοφούς)
Ήθος δοκίμαζε (Να επιδοκιμάζεις το ήθος)
Υφορώ μηδένα (Να μην είσαι καχύποπτος)
Τέχνη χρω (Να ασκείς την Τέχνη)
Ευεργεσίας τίμα (Να τιμάς τις ευεργεσίες)
Φθόνει μηδενί (Να μη φθονείς κανένα)
Ελπίδα αίνει ( Να δοξάζεις την ελπίδα)
Διαβολήν μίσει (Να μισείς τη διαβολή)
Δικαίως κτω. (Να αποκτάς δίκαια)
Αγαθούς τίμα ( Να τιμάς τους αγαθούς)
Αισχύνην σέβου ( Να σέβεσαι την εντροπή)
Ευτυχίαν εύχου (Να εύχεσαι ευτυχία)
Εργάσου κτητά (Να κοπιάζεις για πράγματα άξια κτήσης)
Έριν μίσει ( Να μισείς την έριδα)
Όνειδος έχθαιρε (Να εχθρεύεσαι τον χλευασμό)
Γλώσσαν ίσχε (Να συγκρατείς τη γλώσσα σου)
Ύβριν αμύνου (Να προφυλάσσεσαι από την ύβρη)
Κρίνε δίκαια (Να κρίνεις δίκαια)
Λέγε ειδώς (Να λες γνωρίζοντας)
Βίας μη έχου (Να μην έχεις βία)
Ομίλει πράως (Να ομιλείς με πραότητα)
Φιλοφρόνει πάσιν (Να είσαι φιλικός με όλους)
Γλώττης άρχε (Να κυριαρχείς τη γλώσσα σου)
Σεαυτόν ευ ποίει (Να ευεργετείς τον εαυτό σου)
Ευπροσήγορος γίνου ( Να είσαι ευπροσήγορος)
Αποκρίνου εν καιρώ ( Να αποκρίνεσαι στον κατάλληλο καιρό)
Πόνει μετά δικαίου (Να κοπιάζεις δίκαια)
Πράττε αμετανοήτως (Να πράττεις με σιγουριά)
Αμαρτάνων μετανόει (Όταν σφάλλεις, να μετανοείς)
Οφθαλμού κράτει (Να κυριαρχείς των οφθαλμών σου)
Βουλεύου χρήσιμα (Να σκέπτεσαι τα χρήσιμα)
Φιλίαν φύλασσε (Να φυλάττεις τη φιλία)
Ευγνώμων γίνου (Να είσαι ευγνώμων)
Ομόνοιαν δίωκε (Να επιδιώκεις την ομόνοια)
Άρρητα μη λέγε ( Να μην λες τα άρρητα)
Έχθρας διάλυε (Να διαλύεις τις έχθρες)
Γήρας προσδέχου ( Να αποδέχεσαι το γήρας)
Επί ρώμη μη καυχώ (Να μην καυχιέσαι για τη δύναμή σου)
Ευφημίαν άσκει (Να επιδιώκεις καλή φήμη)
Απέχθειαν φεύγε (Να αποφεύγεις την απέχθεια)
Πλούτει δικαίως. (Να πλουτίζεις δίκαια)
Κακίαν μίσει. (Να μισείς την κακία)
Μανθάνων μη κάμνε (Να μην κουράζεσαι να μαθαίνεις)
Ους τρέφεις αγάπα ( Να αγαπάς αυτούς που τρέφεις)
Απόντι μη μάχου (Να μην μάχεσαι αυτόν που είναι απών)
Πρεσβύτερον αιδού (Να σέβεσαι τους μεγαλύτερους)
Νεώτερον δίδασκε (Να διδάσκεις τους νεότερους)
Πλούτω απόστει (Να αποστασιοποιείσαι από τον πλούτο)
Σεαυτόν αιδού (Να σέβεσαι τον εαυτό σου)
Μη άρχε υβρίζων (Να μην κυριαρχείς με αλαζονεία)
Προγόνους στεφάνου ( Να στεφανώνεις τους προγόνους σου)
Θνήσκε υπέρ πατρίδος (Να πεθάνεις για την πατρίδα σου)
Επί νεκρώ μη γέλα ( Να μην περιγελάς τους νεκρούς)
Ατυχούντι συνάχθου (Να συμπάσχεις με το δυστυχή)
Τύχη μη πίστευε (Να μην πιστεύεις την τύχη)
Τελεύτα άλυπος (Να πεθαίνεις χωρίς λύπη)
Τα παραγγέλματα αυτά ήταν λιτά αποφθέγματα 2 έως 5 λέξεων αλλά μεστά σοφίας, και τα περισσότερα ανήκαν στους 7 σοφούς της αρχαιότητας (Θαλής ο Μιλήσιος, Πιττακός ο Μυτιληναίος, Βίας ο Πρηνεύς, Σόλων ο Αθηναίος, Κλεόβουλος ο Ρόδιος, Περίανδρος ο Κορίνθιος, Χίλων ο Λακεδαιμόνιος).
Hσαν χαραγμένα στον πρόσθιο τοίχο του Πρόναου ή επί των παραστάδων της πύλης του μεγάλου ναού ή επί του υπέρθυρου ή επί των πολλών στηλών, που είχαν τοποθετηθεί στις πλευρές του ναού περιμετρικά. Παραθέτω μερικά από αυτά τα παραγγέλματα :
Νόμω πείθου ( Να πειθαρχείς στο Νόμο)
Ηττώ υπέρ δικαίου (Να καταβάλεσαι για το δίκαιο)
Γνώθι μαθών (Γνώρισε αφού μάθεις)
Ακούσας νόει (Κατανόησε αφού ακούσεις)
Σαυτόν ίσθι (Γνώρισε τον εαυτό σου)
Εστίαν τίμα (Να τιμάς την εστία σου)
Άρχε σεαυτού (Να κυριαρχείς τον εαυτό σου)
Φίλους βοήθε (Να βοηθάς τους φίλους)
Θυμού κράτε (Να συγκρατείς το θυμό σου)
Όρκω μη χρω (Να μην ορκίζεσαι)
Φιλίαν αγάπα (Να αγαπάς τη φιλία)
Παιδείας αντέχου (Να προσηλώνεσαι στην εκπαίδευσή σου)
Σοφίαν ζήτει (Να αναζητάς τη σοφία)
Ψέγε μηδένα (Να μην κατηγορείς κανένα)
Επαίνει αρετήν (Να επαινείς την αρετή)
Πράττε δίκαια (Να πράττεις δίκαια)
Φίλοις ευνόει (Να ευνοείς τους φίλους)
Εχθρούς αμύνου (Να προφυλάσσεσαι από τους εχθρούς)
Ευγένειαν άσκει (Να είσαι ευγενής)
Κακίας απέχου (Να απέχεις από την κακία)
Εύφημος ίσθι (Να έχεις καλή φήμη)
Άκουε πάντα (Να ακούς τα πάντα)
Μηδέν άγαν (Να μην υπερβάλλεις)
Χρόνου φείδου (Να μη σπαταλάς το χρόνο)
Ύβριν μίσει (Να μισείς την ύβρη)
Ικέτας αίδου (Να σέβεσαι τους ικέτες)
Υιούς παίδευε ( Να εκπαιδεύεις τους γιους σου)
Έχων χαρίζου (Όταν έχεις, να χαρίζεις)
Δόλον φοβού (Να φοβάσαι το δόλο)
Ευλόγει πάντας (Να λες καλά λόγια για όλους)
Φιλόσοφος γίνου (Να γίνεις φιλόσοφος)
Όσια κρίνε (Να κρίνεις τα όσια)
Γνους πράττε (Να πράττεις με επίγνωση)
Φόνου απέχου ( Να μη φονεύεις)
Σοφοίς χρω (Να συναναστρέφεσαι με σοφούς)
Ήθος δοκίμαζε (Να επιδοκιμάζεις το ήθος)
Υφορώ μηδένα (Να μην είσαι καχύποπτος)
Τέχνη χρω (Να ασκείς την Τέχνη)
Ευεργεσίας τίμα (Να τιμάς τις ευεργεσίες)
Φθόνει μηδενί (Να μη φθονείς κανένα)
Ελπίδα αίνει ( Να δοξάζεις την ελπίδα)
Διαβολήν μίσει (Να μισείς τη διαβολή)
Δικαίως κτω. (Να αποκτάς δίκαια)
Αγαθούς τίμα ( Να τιμάς τους αγαθούς)
Αισχύνην σέβου ( Να σέβεσαι την εντροπή)
Ευτυχίαν εύχου (Να εύχεσαι ευτυχία)
Εργάσου κτητά (Να κοπιάζεις για πράγματα άξια κτήσης)
Έριν μίσει ( Να μισείς την έριδα)
Όνειδος έχθαιρε (Να εχθρεύεσαι τον χλευασμό)
Γλώσσαν ίσχε (Να συγκρατείς τη γλώσσα σου)
Ύβριν αμύνου (Να προφυλάσσεσαι από την ύβρη)
Κρίνε δίκαια (Να κρίνεις δίκαια)
Λέγε ειδώς (Να λες γνωρίζοντας)
Βίας μη έχου (Να μην έχεις βία)
Ομίλει πράως (Να ομιλείς με πραότητα)
Φιλοφρόνει πάσιν (Να είσαι φιλικός με όλους)
Γλώττης άρχε (Να κυριαρχείς τη γλώσσα σου)
Σεαυτόν ευ ποίει (Να ευεργετείς τον εαυτό σου)
Ευπροσήγορος γίνου ( Να είσαι ευπροσήγορος)
Αποκρίνου εν καιρώ ( Να αποκρίνεσαι στον κατάλληλο καιρό)
Πόνει μετά δικαίου (Να κοπιάζεις δίκαια)
Πράττε αμετανοήτως (Να πράττεις με σιγουριά)
Αμαρτάνων μετανόει (Όταν σφάλλεις, να μετανοείς)
Οφθαλμού κράτει (Να κυριαρχείς των οφθαλμών σου)
Βουλεύου χρήσιμα (Να σκέπτεσαι τα χρήσιμα)
Φιλίαν φύλασσε (Να φυλάττεις τη φιλία)
Ευγνώμων γίνου (Να είσαι ευγνώμων)
Ομόνοιαν δίωκε (Να επιδιώκεις την ομόνοια)
Άρρητα μη λέγε ( Να μην λες τα άρρητα)
Έχθρας διάλυε (Να διαλύεις τις έχθρες)
Γήρας προσδέχου ( Να αποδέχεσαι το γήρας)
Επί ρώμη μη καυχώ (Να μην καυχιέσαι για τη δύναμή σου)
Ευφημίαν άσκει (Να επιδιώκεις καλή φήμη)
Απέχθειαν φεύγε (Να αποφεύγεις την απέχθεια)
Πλούτει δικαίως. (Να πλουτίζεις δίκαια)
Κακίαν μίσει. (Να μισείς την κακία)
Μανθάνων μη κάμνε (Να μην κουράζεσαι να μαθαίνεις)
Ους τρέφεις αγάπα ( Να αγαπάς αυτούς που τρέφεις)
Απόντι μη μάχου (Να μην μάχεσαι αυτόν που είναι απών)
Πρεσβύτερον αιδού (Να σέβεσαι τους μεγαλύτερους)
Νεώτερον δίδασκε (Να διδάσκεις τους νεότερους)
Πλούτω απόστει (Να αποστασιοποιείσαι από τον πλούτο)
Σεαυτόν αιδού (Να σέβεσαι τον εαυτό σου)
Μη άρχε υβρίζων (Να μην κυριαρχείς με αλαζονεία)
Προγόνους στεφάνου ( Να στεφανώνεις τους προγόνους σου)
Θνήσκε υπέρ πατρίδος (Να πεθάνεις για την πατρίδα σου)
Επί νεκρώ μη γέλα ( Να μην περιγελάς τους νεκρούς)
Ατυχούντι συνάχθου (Να συμπάσχεις με το δυστυχή)
Τύχη μη πίστευε (Να μην πιστεύεις την τύχη)
Τελεύτα άλυπος (Να πεθαίνεις χωρίς λύπη)
ΠΟΣΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΤΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΕΜΕΙΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΩΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΑ ΤΗΡΗΣΑΜΕ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ?.........
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος Μουσική: Γιώργος Χατζηνάσιος Πρώτη εκτέλεση: Νανά Μούσχουρη
Ρίξ' ένα βλέμμα σιωπηλό στον κόσμο τον αμαρτωλό
και δες η γη πως καίει....
Και με το χέρι στην καρδιά
αν δε σ' αγγίξει η πυρκαγιά,
ψάξε να βρεις ποιος φταίει....
Σαν χαμοπούλι ταπεινό
που δεν εγνώρισ' ουρανό και περπατάει στο χώμα,
την ενδεκάτη εντολήδεν την σεβάστηκες πολύ
γι' αυτό πονάς ακόμα.
Την ενδεκάτη εντολή
δεν την σεβάστηκες πολύ...
γι' αυτό πονάς ακόμα.....
Είναι καινούργια και παλιά
σαν της ψυχής την αντηλιά,
σαν της καρδιάς τα βάθη....
Μα μες του κόσμου τη φωτιά
που μπερδευτήκαν τα χαρτιά
κανείς δε θα τη μάθει.....
Τράβα να βρεις τον Μωυσή
και ξαναρώτατον κι εσύ
μήπως αυτός την ξέρει...
την ενδεκάτη εντολή
που 'ν' ολοκάθαρο γυαλί
και κοφτερό μαχαίρι.
Την ενδεκάτη εντολή
που 'ν' ολοκάθαρο γυαλ
ίκαι κοφτερό μαχαίρι.
Στην παγωμένη σου ερημιά
το γέλιο γίνεται ζημιά
κι η ομορφιά σκοτάδι...
Έτσι είναι φίλε μου η ζωή
φέρνει τον ήλιο το πρωί
την καταχνιά το βράδυ.....
Κάνε λοιπόν υπομονή
τώρα που φως δεν θα φανεί
κι ούτε θα 'ρθει καράβι....
Την ενδεκάτη εντολή
την ξέρουν μόνο οι τρελοί
κι όλοι της γης οι σκλάβοι.
Την ενδεκάτη εντολή
την ξέρουν μόνο οι τρελοί
κι όλοι της γης οι σκλάβοι....
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου